Κυριακή των Βαίων στην Ήπειρο

Στό Γκρίμποβο Ιωαννίνων στο ανατολικό μέρος του ναού, πίσω από τον Άγιο Δήμο, υπάρχει ένα δέντρο Δάφνης, η Δάφνη της Εκκλησιάς. Όλοι οι κάτοικοι παλιότερα το θεωρούσαν σαν ιερό δέντρο. Από τη Δάφνη αυτή κάθε χρόνο το απόγευμα της παραμονής των Βαϊων, τα παιδιά του σχολείου κατά παράδοση, έκοβαν κλαδιά μικρά μικρά κι όσο το δυνατό ίσα μεταξύ τους, τα έβαζαν στη μεγάλη κανίστρα της εκκλησιάς και τα τοποθετούσαν μπροστά από το Δεσποτικό Θρόνο μέσα στο Ναό. ‘Επρεπε να κόψουν τόσα, όσοι περίπου ήταν και οι κάτοικοι του χωριού γιατί την επόμενη ο παπάς θα έδινε από ένα στον κάθε εκκλησιαζόμενο. Αν το Πάσχα ήταν όψιμο, τότε τα κλαδιά αυτά ήταν ανθισμένα και μοσχοβολούσαν από μακριά.
Την επόμενη το πρωί των Βαίων, σχεδόν όλοι οι κάτοικοι το είχαν σε κακό να μην πάνε στην

εκκλησιά να παρακολουθήσουν την ακολουθία των Βαϊων. Έπρεπε να πάρουν Βάγια. Στη διάρκεια της Λειτουργίας ο παπάς άγιαζε τα Βάγια κι έβαζε στη συνέχεια μια εικόνα του Χριστού πάνω τους. Οι πιστοί περνούσαν όλοι στη σειρά, ο ένας πίσω από τον άλλο, να προσκυνήσουν την εικόνα του Χριστού και να πάρουν κι από ένα κλαδί Βάγια. Όταν τελείωνε η λειτουργία έβγαιναν στο χαγιάτι του ναού για να ανταλλάξουν τις καθιερωμένες ευχές. Οι νοικοκυρές έπαιρναν το κλαδί των Βαίων με σεβασμό και θρησκευτική ευλάβεια το μετέφερναν στο σπίτι και το τοποθετούσαν ανάμεσα στα εικονίσματα του σπιτιού. Απ΄αυτά αργότερα αποξηραμένα καθώς ήταν έπαιρναν κι έβαζαν στα διάφορα φαγητά. Οι νέοι μετά τη λειτουργία έξω στο χαγιάτι, συνήθιζαν να χτυπάει ο ένας τον άλλο με το κλαδί της δάφνης που κρατούσαν στα χέρια τους και το είχαν σαν υποχρεωτικό παιχνίδι της ημέρας αυτής.
Η ιερότητα του φυτού κι η ευλάβεια που τρέφουν οι άνθρωποι προς αυτό έχουν την πηγή τους στο γεγονός ότι η Δάφνη είχε μπει στη θρησκευτική ζωή του λαού μας από τα πολύ αρχαία χρόνια, όταν οι ιέρειες στα μαντεία εμπνέονταν για να δώσουν το χρησμό μεθυσμένες από τα βαρύ άρωμα του καπνού των καιομένων φύλλων της. Η παράδοση της θρησκευτικότητας του φυτού διατηρείται ολοζώντανη ως τα σήμερα αφού συνδέθηκε με την θριαμβευτική είσοδο του Ιησού στα Ιεροσόλυμα.
Τη μέρα αυτή στο Μέτσοβο γινόταν το περίφημο νυφοπάζαρο και έβγαζαν την ομορφότερη Μετσοβίτισσα της χρονιάς. Τα αγόρια κάθονταν κοντά στο μοναστήρι του Αγίου Νικολάου και περίμεναν τις κοπέλες, οι οποίες ντυμένες με ό,τι καλύτερο διέθεταν περνούσαν για να λειτουργηθούν.